علائم سرطان روده که معمولا نادیده گرفته میشود
Wiki Article
سرطان روده بزرگ (کولورکتال) یکی از سرطان‌های شایع اما قابل پیشگیری است؛ به‌شرطی که زود تشخیص داده شود. نکته مهم اینجاست که اغلب نشانه‌های اولیه این سرطان بسیار خفیف‌اند و بسیاری از افراد آن‌ها را به مشکلات روزمره گوارشی، استرس، یا تغییر رژیم غذایی نسبت می‌دهند. همین نادیده گرفتن علائم ساده، زمانی طلایی برای تشخیص را از بین می‌برد.
در این مقاله با علائم کمترشناخته‌شده سرطان روده آشنا می‌شوید؛ نشانه‌هایی که اگرچه ممکن است بی‌اهمیت به نظر برسند، اما می‌توانند هشدارهای جدی از بدن باشند.
علائمی که در مراحل اولیه ظاهر می‌شوند اما جدی گرفته نمی‌شوند
۱. تغییرات پایدار در اجابت مزاج
بسیاری از مردم تغییر در مدفوع را نتیجه غذا یا استرس می‌دانند، اما تغییراتی که بیش از دو تا سه هفته ادامه داشته باشد باید بررسی شوند. این تغییرات عبارتند از:
اسهال مداوم بدون دلیل مشخص
یبوست طولانی‌مدت که با رژیم غذایی و مصرف آب حل نمی‌شود
تغییر قطر مدفوع (مدفوع باریک شبیه مداد)
دفع با فشار و زور بدون اینکه علت مشخصی وجود داشته باشد
این نشانه‌ها ممکن است ناشی از وجود توده‌ای در مسیر روده باشد که باعث تغییر حرکت طبیعی روده میشود.
۲. احساس تخلیه ناقص روده
یکی از شایع‌ترین و در عین حال نادیده گرفته‌شده‌ترین علائم است. فرد پس از اجابت مزاج همچنان احساس می‌کند بخشی از روده خالی نشده است.
این علامت اغلب با بواسیر یا یبوست مزمن اشتباه گرفته میشود، اما می‌تواند هشدار اولیه تشکیل توده در ناحیه رکتوم باشد.
۳. نفخ و احساس پری مداوم شکم
نفخ، یکی از علائم بسیار رایج است و معمولا جدی گرفته نمی‌شود. اما نفخ دائمی یا احساس سنگینی مزمن که با تغییر رژیم غذایی بهبود نمی‌یابد، می‌تواند نشان‌دهنده انسداد نسبی روده یا التهاب داخلی ناشی از رشد سلول‌های سرطانی باشد.
۴. درد مبهم شکمی
دردهای خفیف اما تکرارشونده در ناحیه شکم – به‌خصوص دردهایی که:
موجی‌ظاهر می‌شوند
یا هنگام نشستن تشدید می‌شوند
یا با صداهای غیرطبیعی روده همراه هستند
می‌توانند نشانه وجود توده باشند.
این دردها معمولا با نفخ یا سوءهاضمه اشتباه گرفته می‌شوند.
علائم هشداردهنده مهم اما معمولاً اشتباه گرفته‌شده
۵. وجود خون در مدفوع
رایج‌ترین اشتباه این است که خون در مدفوع همیشه به دلیل بواسیر است.
اما خونریزی ناشی از سرطان روده معمولاً:
بدون درد است
به‌صورت تیره یا قیری‌رنگ دیده میشود
به‌طور مداوم تکرار میشود
اگرچه بواسیر نیز خونریزی ایجاد می‌کند، اما عدم بررسی پزشکی می‌تواند خطرناک باشد.
۶. تغییر رنگ مدفوع
مدفوع بسیار تیره، سیاه یا قیری شکل نشانه خونریزی داخلی است.
این علامت معمولاً از مشکلات غذایی یا مصرف داروهای آهنی تشخیص داده نمی‌شود و نیاز به بررسی فوری دارد.
۷. کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل
کاهش وزن ناخواسته از نشانه‌های مهم بسیاری از سرطان‌هاست.
در سرطان روده، سلول‌های سرطانی انرژی زیادی مصرف می‌کنند و بدن دچار افزایش متابولیسم غیرطبیعی میشود.
اگر بدون رژیم غذایی یا ورزش وزن کم می‌کنید، موضوع را جدی بگیرید.
۸. بی‌اشتهایی و بی‌میلی به غذا
بی‌میلی غیرعادی به غذا، به‌خصوص اگر با احساس سیری سریع همراه باشد، می‌تواند نشانه اختلال عملکرد روده یا التهاب ناشی از رشد توده باشد.
۹. خستگی شدید و بدون دلیل مشخص
سرطان روده گاهی باعث خونریزی‌های پنهان و آرام در روده میشود که به‌مرور باعث کم‌خونی فقر آهن خواهد شد.
کم‌خونی نیز خستگی، ضعف، تنگی نفس و سردرد ایجاد می‌کند.
این علامت معمولا با خستگی ناشی از کار زیاد اشتباه گرفته میشود.
۱۰. کم‌خونی مداوم
اگر با وجود مصرف مکمل آهن همچنان کم‌خون هستید، یا پزشک علت کم‌خونی را پیدا نمی‌کند، باید احتمال خونریزی پنهان روده بررسی شود.
علائمی که کمتر شناخته شده‌اند دکتر پرهام امامی جراح عمومی اما اهمیت بالایی دارند
۱۱. احساس انسداد یا گیر کردن در مسیر روده
گاهی فرد بدون اینکه یبوست داشته باشد، احساس می‌کند غذا یا هوا در مسیر روده گیر کرده است.
این حالت ممکن است نشانه انسداد نسبی ناشی از توده باشد.
۱۲. تهوع و استفراغ مداوم
اگر تهوع بدون دلیل شناخته‌شده (مانند بارداری، مسمومیت غذایی یا عفونت) ادامه داشته باشد، احتمال انسداد بخش‌های پایینی دستگاه گوارش مطرح میشود.
۱۳. تغییر تحمل غذاها
برخی افراد گزارش می‌کنند که ناگهان:
غذاهای چرب را نمی‌توانند تحمل کنند
یا پس از مصرف برخی خوراکی‌ها دچار درد، نفخ یا اسهال می‌شوند
این تغییر رفتار روده ممکن است نتیجه عملکرد غیرطبیعی روده باشد.
۱۴. نیاز به اجابت مزاج در نیمه شب
روده سالم معمولا در شب آرام است.
اگر نیمه‌شب مجبور به رفتن به توالت می‌شوید، احتمال التهاب یا توده وجود دارد.
۱۵. توده قابل لمس در شکم
در مراحل پیشرفته‌تر، ممکن است پزشک یا خود فرد توده‌ای در شکم احساس کند.
اگرچه این علامت نادر است، اما بسیار مهم است.
۱۶. احساس فشار یا سنگینی در ناحیه لگن
این حالت بیشتر در تومورهای نزدیک مقعد یا رکتوم دیده میشود و ممکن است با مشکلات زنان، پروستات یا عفونت اشتباه گرفته شود.
۱۷. عفونت‌های مکرر روده‌ای
اگر مرتب دچار عفونت‌های گوارشی می‌شوید، ممکن است عملکرد روده دچار اختلال شده باشد.
۱۸. درد کمر یا پهلو بدون علت واضح
برخی بیماران درد مبهم کمر دارند که هیچ ارتباطی با مشکلات عضلانی ندارد.
این درد در نوع پیشرفته سرطان روده دیده میشود.
۱۹. تغییرات خلق‌وخو
افسردگی ناگهانی، اضطراب غیرعادی یا بی‌حوصلگی گاهی در بیماران مبتلا به سرطان روده دیده میشود و علت آن می‌تواند تغییرات هورمونی و فیزیولوژیک باشد.
جدول خلاصه علائم مهم سرطان روده
علامت توضیح کوتاه
وجود خون در مدفوع می‌تواند نشانه خونریزی داخلی یا توده باشد
تغییر اجابت مزاج اسهال، یبوست، یا مدفوع باریک
کاهش وزن ناگهانی بدون رژیم یا فعالیت اضافی
خستگی شدید ناشی از کم‌خونی پنهان
نفخ مداوم التهاب یا انسداد نسبی روده
تهوع مداوم احتمال انسداد ناشی از توده
احساس تخلیه ناکامل نشانه اختلال در رکتوم
درد مبهم شکمی احتمال وجود توده یا انسداد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر هر یک از موارد زیر را تجربه می‌کنید، مراجعه به پزشک ضروری است:
ادامه علائم بیش از دو هفته
خون در مدفوع، حتی خفیف
کاهش وزن بدون دلیل
تغییرات ناگهانی در عادت روده
دردهای شکمی غیرقابل توضیح
کم‌خونی مقاوم به درمان
تشخیص زودهنگام، بهترین راه نجات است.
چگونه از سرطان روده پیشگیری کنیم؟
اگرچه عوامل ژنتیکی نقش دارند، اما با چند تغییر ساده در سبک زندگی می‌توان احتمال ابتلا را کاهش داد:
مصرف فیبر بیشتر (میوه، سبزیجات، غلات کامل)
کاهش مصرف چربی‌ها و غذاهای فرآوری‌شده
فعالیت بدنی منظم
حفظ وزن سالم
ترک سیگار و الکل
انجام کولونوسکوپی طبق سن و سابقه خانوادگی
نتیجه‌گیری
سرطان روده بیماری‌ای است که در مراحل اولیه معمولا علائم واضحی ندارد و نشانه‌های آن بسیار شبیه مشکلات روزمره گوارشی است. همین موضوع باعث میشود افراد این علائم را نادیده بگیرند. اما توجه به تغییرات بدن و پیگیری علائم مداوم می‌تواند جان شما را نجات دهد.
اگر هر یک از نشانه‌های ذکر‌شده را بیش از چند هفته تجربه می‌کنید، به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام، شانس درمان موفق را چندین برابر می‌کند.